Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą z niepłodnością – studium przypadku
Opublikowane dane przez WHO (World Health Organization; Światowa Organizacja Zdrowia) wskazują, że w skali globalnej około 15% par w wieku rozrodczym zmaga się z niepłodnością. Zauważono, że częstość i przyczyny występowania niepłodności różnią się w zależności od stopnia rozwoju gospodarczego kraju. Dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) z 2021 roku jednoznacznie pokazują, że Polska jest krajem starzejącym się.
Przyczyn takiego stanu demograficznego jest wiele, a jedną z nich jest coraz późniejsze decydowanie się na wejście w rolę rodzica. Inne przyczyny związane są z tempem życia współczesnych społeczeństw, chronicznym stresem, małą aktywnością fizyczną, nieracjonalną dietą oraz narastającym zanieczyszczeniem środowiska. Obecnie ocenia się, że w Polsce, która zaliczana jest do grupy państw rozwijających się, stan niepłodności dotyka około 20% społeczeństwa w wieku prokreacyjnym, czyli 1,5 miliona par. Przyczyny powstawania niepłodności są zwykle bardzo złożone. Zasadniczo dzieli się je na kobiece, męskie lub o niewyjaśnionym pochodzeniu (idiopatyczne).
Niepłodność żeńska, na którą wpływa cały układ psycho-neuro-hormonalny, jest utożsamiana z niemożnością zajścia w ciążę lub z niezdolnością do jej donoszenia. Aktualne dane wskazują, że czynniki wynikające z nieprawidłowości obecnych po stronie kobiet, które utrudniają bądź nawet uniemożliwiają poczęcie, stanowią 50–65% wszystkich przypadków niepłodności.
Biorąc pod uwagę aspekt kliniczny, wśród najczęściej podawanych przyczyn niepłodności kobiecej wymienia się:
- czynnik hormonalny, który odpowiada za wystąpienie niepłodności żeńskiej u około 40% przypadków,
- czynnik jajnikowy – należą do niego m.in. zaburzenia owulacji (25–30% przypadków niepłodności kobiecej, ok. 150–170 tys. kobiet) oraz niska rezerwa jajnikowa [6–8],
- czynnik jajowodowy, w którym dochodzi do zaburzenia funkcji jajowodów i stanowi on około 20% przypadków niepłodności kobiecej [6–8],
- czynnik maciczny wynikający z nieprawidłowości w jej budowie lub funkcji, co przyczynia się do niezdolności zarodka do implantacji [6–8],
- czynnik szyjkowy spowodowany anomaliami wydzielania śluzu lub wystąpieniem niekorzystnej interakcji na drodze śluz– –plemniki,
- czynnik immunologiczny rozpoznawany w przypadku patologicznych reakcji odpornościowych między partnerami.