Wcześniaki to noworodki urodzone między 22. a 37. tygodniem życia płodowego. Jest to bardzo różnorodna grupa dzieci, która obejmuje skrajnie niedojrzałe noworodki urodzone przed ukończeniem 28. tygodnia życia płodowego (co odpowiada urodzeniowej masie ciała poniżej 1000 g) oraz noworodki, które rodzą się blisko terminu porodu (urodzone między 34. a 37. tygodniem życia płodowego). W tej grupie noworodki urodzone blisko terminu porodu, tzw. późne wcześniaki, stanowią największą populację – około 74%. Problemy medyczne, pielęgnacyjne oraz rokowanie co do stanu zdrowia i przyszłego rozwoju różnią się w zależności od wieku płodowego, w którym urodził się wcześniak.

Przyczyny porodów przedwczesnych są złożone i wieloczynnikowe. Zalicza się do nich infekcje wewnątrzmaciczne oraz choroby matki (nadciśnienie, zły stan odżywienia, niekontrolowana cukrzyca i inne). Do istotnych przyczyn przedwczesnych urodzeń należą: stres przeżywany przez matkę, przeciążenie pracą, brak stabilnej sytuacji życiowej, złe warunki życia, nałogi. Przedwczesne narodziny mogą być związane z licznymi powikłaniami, których zakres i natężenie są proporcjonalne do stopnia niedojrzałości noworodka.

Do wczesnych powikłań należą:

powikłania ze strony OUN (wylewy wewnątrzczaszkowe, bezdechy, drgawki, leukomalacje okołokomorowe, zaburzenia koordynacji w przyjmowaniu pokarmu),
przetrwały przewód tętniczy,
powikłania ze strony narządów zmysłów (retinopatia, zez, głuchota),
powikłania ze strony przewodu pokarmowego (martwicze zapalenie jelit),
zaburzenia metaboliczne,
dysplazja oskrzelowo-płucna.

Do późnych powikłań zaliczają się: