Zasadniczym zadaniem opieki profilaktycznej nad dziećmi i młodzieżą jest jak najwcześniejsze wykrycie nieprawidłowości, zaburzeń rozwojowych i chorób, aby wczesne ich wykrycie zahamowało rozwój choroby i zminimalizowało jej negatywne skutki oraz wzmocniło trend utrzymania zdrowia. Zakres świadczeń pielęgniarki pełniącej profilaktyczną opiekę nad dziećmi i młodzieżą obejmują: edukację zdrowotną, promocja zdrowia, testy przesiewowe, profilaktykę próchnicy zębów, wizyty patronażowe, wywiady środowiskowe.

Rodzaje siatek centylowych

• Do oceny fizycznego rozwoju dziecka wykorzystuje się standardy WHO przeznaczone dla dzieci od dnia narodzin do ukończenia 5. roku życia. Zawierają one siatki centylowe długości ciała/wzrostu, wagi, obwodu głowy i BMI, oddzielne dla chłopców i dziewcząt. Normy przedstawione w standardach określają optymalny rozwój dziecka, a wszelkie odchylenie od wzorca wskazuje nieprawidłowość.
• Siatki centylowe rozwoju dzieci i młodzieży „OLAF i OLA” są dedykowane pacjentom w wieku od 3. roku życia do ukończenia 18. roku życia. Wskazują normy rozwojowe w zakresie wagi, wzrostu, BMI, obwodu talii, obwodu bioder, ciśnienia tętniczego odrębnie dla płci żeńskiej i męskiej.

Pomiar długości ciała w pozycji leżącej: 

• przeznaczony jest dla dzieci, które nie potrafią samodzielnie stać (czyli nawet do około 18. miesiąca życia),
• długość ciała to odległość pomiędzy szczytem głowy, a płaszczyzną podeszwową stóp ułożonych prostopadle do podudzi,
• pomiaru należy dokonywać podczas każdej wizyty profilaktycznej,
• do tego celu wykorzystuje się np. ławeczkę Epsteina, podkładkę/taśmę z podziałką centymetrową,
• przed pomiarem należy rozebrać dziecko (pozostawić ewentualnie kaftanik/body, aby nie wyziębić dziecka); należy pamiętać, aby zdjąć również pieluchę, która może utrudniać wyprostowanie i złączenie nóg,
• ułożyć dziecko na plecach na wzrostomierzu (ryc. 1),
• głowa dziecka musi opierać się o nieruchomą część wzrostomierza w tzw. pozycji frankfurckiej (w linii krawędzi oczodołu i krawędzi otworów słuchowych głowa ułożona pod kątem prostym do podłoża – ryc. 2),
• tułów i nogi dziecka muszą być złączone i wyprostowane w stawach kolanowych i biodrowych,
• mobilną część podkładki ze wzrostomierzem dostawić do podeszw oby stóp ułożonych prostopadle do podłoża, na którym leży dziecko,
• wartość długości ciała dziecka odczytać z dokładnością do 1 mm,
• uzyskany pomiar należy nanieść na siatki centylowe długości/wysokości ciała w zależności od płci dziecka. Siatki centylowe do uzupełniania podczas każdej wizyty profilaktycznej znajdują się w książeczce zdrowia dziecka. Powszechnie wykorzystuje się „standardy WHO rozwoju fizycznego dzieci 0–5 lat”,
• nawet do 2. miesiąca życia niemowlęcia pomiar długości ciała przy porodzie może być większy bądź równy następnym pomiarom – wynika to z faktu, że ciało noworodka jest mierzone za pomocą taśmy antropometrycznej prowadzonej wzdłuż krzywizn ciała dziecka.