Wirus brodawczaka ludzkiego HPV stanowi główną przyczynę rozwinięcia się raka szyjki macicy w organizmie kobiety. Do zakażenia dochodzi przede wszystkim drogą płciową przez kontakt seksualny. Zakażony może być również noworodek urodzony drogami natury przez kobietę HPV (+) dodatnią.

Zakażenie występuje najczęściej u osób w wieku od 15. do 25. roku życia. Z tego powodu tak istotne w diagnostyce onkologicznej jest wprowadzenie badania DNA HPV HR. Korzyści wynikające z takiego postępowania, to przede wszystkim szybkie wykrycie zmian, jeszcze w fazie molekularnej oraz umożliwienie prognozowania ich rozwoju. Niedoskonałości wiążące się z tą metodą można zaobserwować w grupie kobiet, które nie ukończyły 30. roku życia. Szacuje się, że większość z nich (ponad 80% kobiet i mężczyzn) miała kontakt z wirusem i mogła być zakażona, jednakże było to zakażenie incydentalne, a nie przetrwałe. Nie miało ono więc wpływu na powstanie zmian w szyjce macicy. Zakażenie HPV może mieć więc formę jawną klinicznie, subkliniczną oraz utajoną. Może ono ulec progresji, samoistnej regresji lub zmienić postać na przewlekłą. 

Kobiety do 25. roku życia mają stwierdzany najczęściej przebieg bezobjawowy choroby. Większość z tych zakażeń zostaje wyeliminowana przez układ odpornościowy. Wówczas zmiany ulegają samoistnej regresji. Czas samowyleczenia oszacowano na około 2 lata. Jeśli wirus HPV wykrywalny jest w badaniu po 24. miesiącach od zakażenia, to najprawdopodobniej wiążę się to z obecnością typów wysokoonkogennych. Wraz z wiekiem rośnie ryzyko przejścia infekcji w przetrwałą formę. Czynnikami, które znacząco zwiększają ryzyko zachorowania są z pewnością palenie papierosów, doustna antykoncepcja i współistnienie innych chorób przenoszonych drogą płciową. Nie istnieje jednak udowodniony sposób, który umożliwiłby pozbycie się z organizmu wirusa brodawczaka ludzkiego. Możliwości lecznicze są skierowane jedynie względem zmian, które możemy wykryć za pomocą badania cytologicznego.