Problemy pacjenta i wynikające z nich interwencje terapeutyczne

Jednym z problemów, które dotykają pacjentów z zaburzeniami psychicznymi jest brak motywacji do współpracy z zespołem terapeutycznym. Problem ten często wynika z psychologicznych mechanizmów obronnych uzależnienia, zwłaszcza systemu zaprzeczania. Wiąże się również ze współistniejącymi zaburzeniami osobowości i podejmowaniem przez chorego działań manipulacyjnych wobec otoczenia, w tym zespołu terapeutycznego.

Zasadniczą cechą uzależnień od substancji psychoaktywnych są zaburzenia motywacji prowadzące do trwałej i nawracającej reakcji poszukiwania i przyjmowania środka uzależniającego. Jak zatem pozyskać chorego do współpracy i przygotować go do współodpowiedzialności za własne zdrowie? W tym przypadku interwencja terapeutyczna powinna polegać na prowadzeniu ukierunkowanej rozmowy z pacjentem, wzbudzającej motywację do podjęcia współpracy. Należy więc pozyskać zaufania pacjenta poprzez otwartość i celowość zachowań, stwarzanie klimatu ciepła i bliskości, zapewnienie pacjenta o wsparciu, poznawanie oczekiwań pacjenta wobec leczenia, negocjowanie warunków współpracy z pacjentem i jego rodziną, zachęcanie chorego do uczestniczenia w terapii poznawczo-behawioralnej, psychoterapii grupowej, terapii substytucyjnej, a także informowanie o funkcjonowaniu grup wsparcia dla pacjentów i ich rodzin.